60 yıllık İstanbul balıkçısı Ahırlıkapılı İsmail Usta'dan acı bir orkinos hatırası...

Bizde ricalar hiç bir zaman geri çevrilmez.Anlatırım tabi öncelikle ben bu zanaatla 3 çocuk okutmuş yetiştirmiş birisiyim.Ortanca oğlum uluslararası bir gemide kaptan ,küçük oğlum Kuleli Askeri Lisesinden yetişme yarbay,büyük oğlum ise yurtdışında Fransa da bir üniversitede öğretim üyeliği yapmaktalar.Hepsi İstanbul da yetişmiş birer deniz aşığıdırlar.Bizim mesleğe başladığımız zamanlarda bu zanaat üzerine Türk usta bulmak zordu.Sadece Samatya ve boğazın bazı kesimlerinde namlı Türk ustalar vardı.Adını hatırladıklarım Samatya dan İrfan Reis,Yunus Reis,Ali Reis Ahırkapıdan babam Sağır İsmail Reis .Boğazda ise Paşabahçeli Mustafa Reis,Şalvarlı Hüseyin Reis ler Türk ustalardı.Bu zanaatın gediklileri gayrimüslimlerdi.Agop Reis,Hampard Reis,Kevork Reis, Zaven Reis,Yerevon Reis,Hüsig Reis,Hrant Reis,Yani Reis daha çok var da her iki taraftan ama isimleri hatırımda kalmamış,rahmetli olanlarının ruhları şad olsun bir tek İrfan Reis sağ herhalde onu da çok uzun zamandır görmüyorum.O zamanlar da meslek konusunda böyle forumda olduğu gibi sorular sormak yadırganır ve ekseriyetle cevabı soru sorulan ustadan kallavi bir küfür olurdu.Ben okulu bıraktığımda rahmetli babam beni ilk ustam olan Kevork Reis in yanına çırak verdiğini ve verirken de 'Eti senin kemiği benim Kevork' dediğini daha dün gibi hatırlarım.Rahmetli ustam çok kalender bir ustaydı.Ne bir dayak ne bir kötü söz hiçbir kötülüğünü görmedim.Meslekte ilk façamı onun yanında aldım bir orkinos avında sağ el işaret parmağımı kaybettim.Hayırsız açıklarında orkinos avlarken orkinosun oltama vurması ,benim takımı çalmam ve kaloma verirken balığın birden diplemesiyle parmağımı ziftli troll ipiyle küpeşte arasına sıkıştırıp ipin sürte sürte parmağımı kopartması.Nasıl bir acı olduğunu tahayyül edebilirsiniz sanırım.Ustam yetişemedi kurtarmak için ,hemen dönüyoruz dedi kıyıya.Ben karşı çıktım balıksız olmaz usta dedim.çoktan kusmuştur iğneyi dedi.İpi yokladı boşluğu aldı.Ulan çırak nasıl çalmışsan takımı balığa hala oltada dedi.Tabi ipi çekince hayvan tekrar hareketlendi.Hemen baş mapaya bağladı ipi.En sonunda balık yoruldu.Ustam su üstüne çıkardı hayvanı.Baktım bir eliyle ipi tutmuş balığı zaptetmeye çalışıyor diğer eliyle zıpkına ulaşmaya bende sürekli kan kaybediyorum.İş başa düştü İsmail dedim kendi kendime sol elime aldım zıpkını ilk defa solla zıpkın atacağım. Ustamın 'dur ne yapıyorsun 'demesine kalmadan gözünün altından zıpkınladım balığı.Balığı yedekledik ve motoru beklemeye başladık o zamanlar bugün olduğu gibi her kayıkta motor yok.Büyük motorlar sabah erken saatlerde kumkapıdan alıyor tekne salkımını avlakta bırakıyor.Akşam 4 ler gibi geri topluyor. Ben iyice kan kaybetmişim ayağımdan çıkarıp tampon yaptığım yün çorap kıpkırmızı kesilmiş ve yarada bir yeşillenme var.Ustama gösteriyorum yarayı endişesi yüzünden okunuyor mikrop kapmış herhalde diyor.Hemen yanımızdaki teknede avlanan Yani Reis e sesleniyor bozuk bir rum aksanıyla(ustam Ermeniydi Yani Reis ise Rum)'Yani Yani yanında raki varmı vire' Yani Reis 'Ne yapacaksin rakiyi gündüz vakti akşamı bekle' Ustam 'K.çıma sokmayacağim herhalde çırak yaralandi ' Yani Reis yanaşıyor hemen 'Ne oldu vire yavrimu' Ustam 'çok konuşma rakiyi ver 'rakıyı aldık yarısına yakınını diğer çorabıma döküp yarama bastırdı.Diğer yarısınıda kafaya dikip içmemi söyledi.Ben çok acı duymama rağmen hala ustama saygı peşindeyim içemiyorum bir türlü karşısında.En sonunda kızıyor 'İç yoksa ben boşaltırım boğazından içeri'diyor.İçiyorum hemen rakının tesiriyle biraz acım hafifliyor.O esnada motor geliyor.Halatı atmak için davranıyorum hem aç karnına rakının çarpması hemde ustamın azarıyla tekrar oturuyorum. Kıyıya geliyoruz balığı bir arkadaşına emanet ediyor.Beni doğru hastaneye götürüyor.Kan kaybından dolayı iki gün hastanede yatıyorum.Çıkışta doğru tekneye geliyorum.Ustama ilk sorduğum soru 'Balık kaç kilo çekti usta' gülüyor ve 'ulan çırak parmağını koparttırdın hala balığı düşünüyorsun' 430 küsür kiloluk bir balıktı.Geldi ama gelirken benden bir parçayı almayıda bildi.

__________________
İSMAİL 1942 AHIRKAPI

 

İsmail ağabeyimizin bu güzel balıkavı, orkinos avı hikayesini keyifle okudum,
kendisine bu güzel paylaşımından dolayı çok teşekkür ederim, sevgiler, saygılar İsmail ağabeyciğim.

 

Hem güzel, hem acı bir hikaye.

430 kilo da iyiymiş bu arada ama bir işaret parmağı eder mi? Bunu İsmail ustaya sormak lazım tabi.Ustalara selam olsun

 

Film izler gibi okudum.. adeta yaşadım, gözümün önünde canlandı.. filmini izlesem en fazla bu kadar etkilerdi, harika bir anlatım..
Paylaşım için çok teşekkürler..

 

Gerçekten bu hikayeden film bile yapılır.
Keyifle okudum. Paylaşımınız için teşekkürler.

 

vay be

 

Parmak gitmiş artık, bari balığı alalım demiş, ne yapsın? O zamanlar şimdiki gibi dikip kurtarmak olası değil ki.

Parmağını vs. orkinosa, lüfere kaptırmış çok balıkçı var etrafımızda. Balıkçılık aslında saygı duyulması gereken bir şey kesinlikle.

 

Nerden nereye geldi Boğaz,Marmara...Birçoğumuz için film sahnesi gibi bunlar...Umarım yasaklar ve arıtma tesisleri İsmail Usta ya anılarını tekrar canlatır,bize de film sahnesi gibi gelen bu anıları gerçekten yaşamamıza vesile eder...

 

Elbette boğaz gibi dar geçitlerde ve Marma gibi küçük iç denizlerde sınırlamalar limitler olmazsa bu denizler ölü deniz olmaya mahkum olacaktır..

 

Daha ne anıları vardır kim bilir.. Kendisi forumumuza üyedir AHIRLIKAPILI1942 nickiyle. Ben bi ricada bulundum başka bi başlıkta bunu anlatmış. Aslında böyle bikaç avını başlık halinde açmasını talep etsek topluca hiç fena olmaz. Sizde destek olun arkadaşlar...

 

60 Yıl once ustalarımız parmaklarında balıkları hıssedermıs mucadele edermıs gunumuzde ıse herseyın bı sahtekarlıgı nı buldular balık bulucuları , her telden kamıslar , makineler , sahte yemler , slikonlar vs vs hayırsız adasında su an degıl orkınos gormek palamut oynagı gormek bıle ımkansız halde foruma yenı uye oldum en fazla 2 , 3 mesajım var forumun tecrubelilerinden orhan amcama sormak ıstıyorum 10 yıl sonra neler olacak .

 

Anıya bak zevkle okudum insanı alıp götürüyor.. .

 

hey gidi hey , bize masal gelen geçmiş seneler; çocuklarıma masal gelecek olan şimdiki zaman . yeryüzünün en tehlikeli canlısı olduğumuzu bir kez daha doğruluyor.

 

acısıyla tatlısıyla güzel bir anı..bu yazı o kadar çok yitik şeyi içinde barındırıyor ki; resmen bir tarih yazısı. ekonomisiyle, sosyolojisiyle, diliyle,diniyle,boğazıyla efsane olan bir şehrin tarihini, gelişimini, gelişirken kaybettiği şeyleri anlatan süper bir yazı...

masamda duran ve national geographic dergisine ait 2012 yılına ait takvimin ekim yaprağında; "BALIKÇININ GURURU" adlı bir resim var. 1930'ların balık pazarından çekilmiş bir resim.yere serili bulunan bir adam boyunda 3 tane kılıç balığı.

nereden nereye dedirten resimler, anılar

 

çok güzel aklıma yaşlı adam ve deniz kitabı geldi

 

Efharisto para poli İsmail Reis



.

 

Bir delikanlının ilk onur façası hatırası aslında İstanbulun ve bu toprakların yerlileri,yitirdiğimiz küstürdüğümüz kaybettiğimiz kardeşlerimizi, açgözlülüğümüzden neslini bitirirdiğimiz canlıları içeriyor.

Hepsine üzülmemek elde mi idk

 

Merhabalar

İsmail ustanın bahsettiği efsane isimlerden İrfan ve Ali amcayı tanıyorum İkiside yaşıyor, Ali amcanın oğlu apo abiyle şu aralar balığa çıkıyoruz hatta bu aralar havalar çok güzel olduğu için Ali amcada bize katılıyor Geçen haftasonu yemli avlanırken Ali amcanın oltasına çok büyük bir balık geldi, misinada çok ince, ucundada Ali amcanın tarihi zokalarından biri olunca film başladı Ali amca zokayı kaptırmamak için balığı yorarak yarım saat boyunca uğraştı, tabi bende olayı biraz telefondan videoya kaydettim, burada adı geçincede sizinle paylaşmak istedim, en azından kişileri hayal etmek yerine gerçeğini görmüş oluruz Belkide İsmail amca videoyu izler ve vaybe Ali hiç değişmemiş diyebilir. videonun linkini atıyorum. sevgiler..

https://vimeo.com/51641246

 

E abi insan balığın gelişinide çeker Bi hevesle açtım ama balığı göremedim. Balık neydi onu söyle bari.

 

Şahane bir hikaye,teşekkürler...